Dla badanych

Dziękujemy za zainteresowanie udziałem w projekcie badawczym Rodzinne pieniądze. Projekt ten jest analizą życia codziennego polskich rodzin, zwłaszcza pokolenia 25-40 latków i pokolenia ich rodziców. Przyglądamy się zwyczajom związanym z pieniędzmi, takim jak płacenie, pożyczanie, oszczędzanie, planowanie wydatków, robienie zakupów czy po prostu rozmawianie o pieniądzach w domu i rodzinie.

Badaniami życia codziennego zajmujemy się od dawna, łącząc podejście socjologii, antropologii i ekonomii. Jakiś czas temu, badając mieszkające razem pary i to, jak układają one swój domowy budżet, zwróciliśmy uwagę na to, że pieniądze krążą w rodzinach również między pokoleniami. O naszych wcześniejszych obserwacjach opowiadaliśmy między innymi w Dzienniku Gazecie Prawnej, Newsweeku, Polityce, Tygodniku Powszechnym, Gazeta.pl i Kulturze Liberalnej. (Patrz Media o nas)

Badanie codzienności rodzinnych pieniędzy jest bardzo ważne dla zrozumienia współczesnego społeczeństwa polskiego i przemian pokoleniowych. Jesteśmy przekonani, że badania w powiązanych więziami pokrewieństwa gospodarstwach domowych, czyli badania ekonomii, gospodarowania i planowania w małej ale bardzo ważnej skali rodziny, dają unikalny wgląd w codzienność Polaków i Polek.

Dlatego właśnie stworzyliśmy projekt badawczy Rodzinne pieniądze i przez najbliższy rok będziemy przeprowadzać badania, odwiedzając gospodarstwa domowe 25-40 latków i ich rodziców.

Zwracamy się do Państwa i Państwa bliskich z propozycją udziału w tym badaniu. Państwa rola będzie polegać na spotkaniu się z nami i swobodnej rozmowie, która nie zajmie dłużej niż trzy godziny. Badanie nie będzie wymagało specjalnego przygotowania, ponieważ oparte będzie na swobodnej rozmowie o Państwa zwyczajach związanych z pieniędzmi. Państwa udział pozwoli na przeprowadzenie pionierskiego badania skoncentrowanego na wciąż mało zbadanym obszarze życia: posługiwaniu się przez ludzi pieniędzmi w codziennym życiu rodzinnym.

Ponieważ będziemy chcieli dowiedzieć się jak najwięcej o Państwa zwyczajach posługiwania się pieniędzmi w życiu codziennym i relacjach rodzinnych, zapewniamy poufną i opartą na zaufaniu atmosferę rozmowy, w której będą mogli Państwo otwarcie z nami porozmawiać o zarobkach, wydatkach, oszczędnościach i kredytach. Dlatego tak bardzo jest dla nas ważne zachowanie procedury zbierania i przechowywania informacji, która gwarantuje naszym badanym bezpieczeństwo, pełną poufność w relacji z nami oraz całkowitą anonimowość we wszystkich publikacjach podsumowujących badanie.

Jeszcze raz dziękujemy za zainteresowanie naszym badaniem. Jest nam miło, że zechcieli Państwo znaleźć chęć i czas na wzięcie udziału w tym projekcie.

 

Często zadawane pytania

Czemu służą tego typu badania i co z nich powstanie?

W ostatnich kilkunastu latach badaczy coraz bardziej zaczęło interesować życie codzienne wielopokoleniowych rodzin, poznawane poprzez swobodne rozmowy z ludźmi i obserwacje w domach. Tego typu badania pozwalają lepiej zrozumieć społeczne wzory zachowań ludzi oraz zmieniające się formy życia w związkach i rodzinach. Nasz projekt badawczy utrzymany jest w tym właśnie nurcie. Na podstawie tych i innych badań napiszemy wystąpienia konferencyjne (np. Zjazd Polskiego Towarzystwa Socjologicznego albo coroczna konferencja Society for the Advancement of Socio-Economics) i artykuły do czasopism naukowych (np. Journal of Cultural Economy, Studia Socjologiczne). W ciągu kilku najbliższych lat wyniki te ukażą się w formie książki dla osób zainteresowanych międzypokoleniową dynamiką krążenia pieniędzy i majątku w rodzinach.

Kto uczestniczy w tych badaniach?

Porozmawiamy z pokoleniem 25-40-latków oraz ich rodzicami. Badania prowadzimy w Warszawie i wybranych miejscowościach na Mazowszu.

Jak będą wyglądały wizyty badaczy?

Spotkania odbywają się w domu: uczestniczą w nim dorośli mieszkańcy oraz my – dwoje badaczy. Każda wizyta ma formę swobodnej rozmowy, trwającej przeważnie 2,5 godziny (maksimum 3), w której używamy przygotowanej przez nas listy pytań, ale skupiamy się na słuchaniu i podążamy za tym, o czym będą opowiadać nasi rozmówcy.

W jaki sposób będziecie rejestrować to, co mówimy?

Ponieważ chcemy, by nasze spotkania były oparte na swobodnym wywiadzie, chcemy się w tym czasie skupić na rozmowie, a nie na robieniu notatek. Dlatego też nasze rozmowy będą nagrywane, aby móc później do nich wrócić analizując materiały. Będziemy chcieli wykonać też kilka zdjęć miejsc czy przedmiotów związanych z pieniędzmi (np. teczki z fakturami, lodówki, na której przypięty jest rachunek do zapłacenia, przedmiotu kupionego za pożyczone lub otrzymane w rodzinie pieniądze).

W jaki sposób chroniona będzie nasza prywatność i anonimowość?

Zdajemy sobie sprawę, że pieniądze bywają delikatną, a czasem nawet drażliwą kwestią. Dlatego ze szczególną uwagą będziemy przestrzegać Kodeksu Etyki Socjologa stworzonego przez Polskie Towarzystwo Socjologiczne. Oznacza to, że: (1) transkrypcje nagrań i nasze notatki nie będą opatrzone Państwa danymi, lecz pseudonimem, (2) wyniki przedstawimy tak, aby nikt nie mógł naszych rozmówców zidentyfikować oraz (3) dane osobowe, które będą potrzebne tylko do celów rekrutacji i wypłaty wynagrodzenia, będziemy przechowywać zgodnie z właściwą ustawą w archiwum PAN.

Zanonimizowane materiały zebrane w trakcie badań (nagrania, transkrypcje, zdjęcia) po zakończeniu projektu zostaną przekazane do Archiwum Danych Jakościowych przy IFiS PAN. Projekt przyczyni się tym samym do wzbogacenia baz danych o społeczeństwie polskim z początku XXI wieku — do zapisu rozmów będzie można sięgnąć w przyszłości, tak jak my sięgamy dziś do podobnych rozmów prowadzonych przez badaczy w latach siedemdziesiątych XX wieku.